Ο λυράρης που μάγεψε τον Κάρολο

Πιστεύει ότι γεννήθηκε για να παίζει ποντιακή λύρα. Ο Ματθαίος Τσαχουρίδης έχει κάνει διδακτορικό στο συγκεκριμένο όργανο τόσο ακαδημαϊκά όσο και στην πράξη. Σε ένα από τα ρεσιτάλ του, μάλιστα, απέσπασε τον θαυμασμό του πρίγκιπα Κάρολου.



Λονδίνο Μάιος 2009. Στο Bridgewater House, στην επίσημη κατοικία της οικογένειας Λάτση, βρίσκεται σε εξέλιξη φιλανθρωπικό γκαλά για τη στήριξη της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου του Αγίου Ορους, που καταστράφηκε από πυρκαγιά. Επίσημος καλεσμένος είναι ο πρίγκιπας Κάρολος, όπου η βραδιά του επιφυλάσσει μια μοναδική εμπειρία. Eνας νεαρός μουσικός από τη Βέροια, ο Ματθαίος Τσαχουρίδης, ταξιδεύει μουσικά, τους παρευρισκόμενους με μοναδικό όχημα τους ήχους της ποντιακής του λύρας και τους αφήνει άφωνους. Μαζί με αυτούς και τον πρίγκιπα.

Πορτρέτο. Ο Ματθαίος Τσαχουρίδης με τη λύρα του.

«Με τον αδερφό μου Κωνσταντίνο παίξαμε μουσική με το σχήμα μας ?Ψυχή και Σώμα?, με πιάνο και ποντιακή λύρα. Ο Κάρολος δεν ξεκόλλησε το βλέμμα του από το όργανο. Στο τέλος της συναυλίας με πλησίασε και ρώτησε με πολύ ενδιαφέρον τα πάντα για τη λύρα, γιατί δεν είχε ξαναδεί. Του εξήγησα πως όλες μου οι σπουδές και η διδακτορική μου διατριβή είναι πάνω σε αυτό και με άκουγε προσεκτικά. Μάλιστα για να κάνει τη συζήτηση πιο ενδιαφέρουσα, μου είπε πως έχει ένα σπίτι στη Ρουμανία και πως εκεί οι βιολιστές παίζουν σκοπούς γρήγορους σαν κι αυτούς που έπαιξα. Για καλή μου τύχη γνώριζα ένα τέτοιο ρουμάνικο τραγούδι. Του το έπαιξα με τη λύρα και ενθουσιάστηκε».

Ετσι περιγράφει την εμπειρία του ο Ματθαίος Τσαχουρίδης, ο 33χρονος λυράρης που έχει ταξιδέψει την ποντιακή λύρα σε όλο τον κόσμο. Τον συναντήσαμε στη Βέροια λίγο πριν ξαναφύγει για συναυλία, στη Τουρκία αυτή τη φορά, όπου θα συνυπάρξει μουσικά με τον Ρος Ντέιλι, σε ένα συνδυασμό ποντιακής και ιρανικής λύρας. Εχει μόλις γυρίσει από το Ντίσελντορφ, όπου έδωσε συναυλία μαζί με τους Zarbang, ένα σχήμα από Ιρανούς και Πέρσες μουσικούς. Για τον Ματθαίο Τσαχουρίδη, η μουσική δεν έχει σύνορα κι αυτό πρεσβεύει με πάθος.

Στη μνήμη του έχει έντονα χαραχθεί η συναυλία στη Σουλεϊμανία του ιρακινού Κουρδιστάν τον Φεβρουάριο του 2009. «Το Ιράκ βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση και μας συνόδευε κυριολεκτικά ένας στρατός. Στη σκηνή πέντε μουσικοί, ένας Κουρδοϊρακινός, ένας Ιρανός, ένας από το Αφγανιστάν, ένας από την Αμερική και εγώ από την Ελλάδα. Αυτό που έζησα δεν το έχω ξαναζήσει. Ο κόσμος έκλαιγε και μας φιλούσε τα χέρια κι εγώ ντρεπόμουν».



Κάρολος. Ο λυράρης «συστήνει» την ποντιακή λύρα στον πρίγκιπα.


Η μουσική διαδρομή του

Η ζωή του Ματθαίου Τσαχουρίδη είναι μέσα στη μουσική. Μωρό ακόμη, άκουγε τους ήχους της ποντιακής λύρας από τον παππού του, που καταγόταν από τη Σάντα του Πόντου, μια περιοχή κοντά στη Παναγία Σουμελά και ήταν γνωστός δεξιοτέχνης του οργάνου. Ο «Μάκον ο Τσ(ι)αχούρτς, όπως πολλοί τον θυμούνται, ήταν ο μύστης του μικρού παιδιού, που δεν άργησε να συνειδητοποιήσει ότι η αγάπη για τη λύρα ήταν καταγεγραμμένη στο γενετικό του υλικό. «Χριστούγεννα του 1989 ζήτησα τη λύρα από τον παππού μου να παίξω τα Ποντιακά Κάλαντα, για πρώτη φορά. Θυμάμαι πως μέχρι το Πάσχα τα έπαιζα για να τα μάθω καλά», λέει χαρακτηριστικά.



Ρεμπάμπ. Αφρικανικό όργανο από τη προσωπική συλλογή του.

Η συνέχεια δίνεται στο Ωδείο, όπου ο 14χρονος Ματθαίος αποφασίζει να ξεκινήσει βιολί και να αποκτήσει σιγά σιγά μουσική παιδεία, μέσω των βασικών θεωρητικών κλασικών σπουδών. Ομως, η λύρα βρίσκεται πάντα δίπλα του, «προέκταση του σώματός του», όπως λέει. Η μεγάλη διάκριση έρχεται το 1996 στο Μέγαρο Μουσικής με το 1ο Πανελλήνιο Βραβείο στην παραδοσιακή μουσική, παίζοντας μαζί με τον αδερφό του Κωνσταντίνο, βιολί και ποντιακή λύρα. Κι από εκεί ξεκινούν όλα.

Ο μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων, ένας μορφωμένος και διορατικός άνθρωπος, ανακοινώνει την υποτροφία του Ματθαίου για το εξωτερικό, δωρεά της Ιεράς Μητρόπολης. Επειτα από αυτό, ο νεαρός μουσικός πραγματοποιεί τα μουσικά του όνειρα στο Λονδίνο, όπου και ζει τα τελευταία 15 χρόνια. Σπουδάζει μουσικολογία, κάνει μεταπτυχιακό στην Εθνομουσικολογία και πραγματοποιεί διδακτορική διατριβή με θέμα την ποντιακή λύρα στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου.



Πτυχίο. Δίπλωμα από σεμινάρια που έκανε στο πλάι του Ροστροπόβιτς.

«Το θέμα της διατριβής μου είναι "Η Ποντιακή λύρα στη σύγχρονη Ελλάδα" και βρίσκεται στη βρετανική βιβλιοθήκη. Είναι το πρώτο ξενόγλωσσο διδακτορικό στη ποντιακή λύρα και μελετά τα πάντα, την ιστορία, την προέλευση και τις μουσικές δυνατότητες του οργάνου, το ότι είναι βυζαντινό όργανο και δεν έχει καμία σχέση με την Ανατολή, εξηγεί τις ευρωπαϊκές, μεσαιωνικές καταβολές της και μιλά για τον πολυφωνικό της χαρακτήρα. Η ποντιακή λύρα έχει το χάρισμα να παίζει ό,τι παίζει ένα τρίχορδο βιολί, γι' αυτό και μπορεί να παίξει τα πάντα».

Η λύρα του Ματθαίου Τσαχουρίδη έχει ξεδιπλώσει τους μαγικούς της ήχους σε όλους τους μεγάλους συναυλιακούς χώρους του κόσμου, στο Albert Hall του Λονδίνου, στα στούντιο του BBC, στη Γενεύη, στο Ηρώδειο, στη Πράγα, σε κάθε γωνιά της Γης, σε Ανατολή και Δύση και ο ίδιος δεν μπορεί να ξεχωρίσει καμία από τις εμφανίσεις του.

ΕΥΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΧΡΥΣΑ ΝΙΚΟΛΕΡΗ

Πηγή: http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23310&subid=2&pubid=63593755