Η λύρα σε διάφορες χώρες του κόσμου...


Τον 7ο αι. μ.χ. υπήρχε ένα έγχορδο μουσικό όργανο η ρότα, η οποία θεωρήθηκε είδος αρχαίας λύρας. Η ρότα διαδόθηκε στη Β. Ευρώπη, μέχρι το μεσαίωνα. Ο Διόδωρος ο Σίκουλος ( περ. 25 π.χ.) αναφέρει ότι οι κέλτες συνόδευαν τα τραγούδια τους με ένα όργανο " σαν τη λύρα". Εικόνες του 8ου και 9ου αι. καθώς και χειρόγραφα του 12ου και 13ου αι. αναφέρουν τη λύρα ρότα " σαν κιθάρα τεκτονική", η οποία είχε στρογγυλά άκρα και 7 χορδές. Στους τάφους Γερμανών πολεμιστών ανακαλύφθηκε ένα δείγμα ρότας, που σήμερα βρίσκεται στο εθνογραφικό μουσείο του Βερολίνου.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η λύρα διαδόθηκε στη Γερμανία κατά το μεσαίωνα (500-1500 μ.χ.).

Η ρεμπέκ ήταν έγχορδο όργανο με δοξάρι. Υπήρχε στη Γαλλία και μετά διαδόθηκε στη Β. και Ν. Ευρώπη. Προέρχεται από τη Βυζαντινή λύρα και την αραβική ραμπάπ.Πρόβαλλε στη λογοτεχνία τον 13ο και 14ο αι. σαν γκίγκουε.

Η κρουθ ήταν αρχαίος τύπος λύρας, που παιζόταν από τους Κέλτες. Στην αρχή παιζόταν με τα δάχτυλα, αργότερα με δοξάρι. Η κρούθ αναπτύχθηκε από την αρχαία λύρα, που είχε ασιατική καταγωγή.

Στην Τουρκία στην ανατολική περιοχή της Μαύρης θάλασσας παίζεται ο κεμεντζές. Είναι λύρα όμοια με την ποντιακή, με ηχείο λιγότερο βαθουλό. Κατασκευάζεται από ξύλο κωνοφόρου δέντρου. Έχει 3 χορδές από έντερο ή μέταλλο, που ηχούν με δοξάρι από τρίχες αλογοουράς.

 

Στην Κροατία υπάρχει η τρίχορδη λύρα λυρίκα. Η λυρίκα συγγενεύει με την ελληνική λύρα. Το σώμα της καλύπτεται με λεπτό ξύλο, έχει κοντό λαιμό και η μελωδία παράγεται στην υψηλότερη χορδή.


Στη Σερβία υπάρχει η γκούσλα, που είναι μονόχορδη λύρα.Το όργανο αυτό υπήρχε και στη Βουλγαρία. Σπάνια είχε δύο χορδές. Η γκατούλκα είναι λύρα της Βουλγαρίας. Έχει 3 ή 4 χορδές και 7-9 συμπαθητικές χορδές. Περισσότερο χρησιμοποιείται για χορό.

Η κιτ ( στη Γαλλία ποκέτε, στη Γερμανία ποσχ ) ήταν ένα είδος μικρής λύρας στην Αγγλία.Η κιτ παιζόταν τον 16ο-19ο αι. μ.χ. και χωρίζεται σε δύο τύπους: ο ένας ανήκει στην οικογένεια του βιολιού με μακρύ λαιμό και ο άλλος στην οικογένεια της ρεμπέκ. Το γαλλικό όργανο ποκέτε έχει το σχήμα της ρεμπέκ. Η κιτ παιζόταν σ' όλα τα κοινωνικά στρώματα και το 1858 χρησιμοποιήθηκε σε όπερα.

Στην Ιταλία υπήρχε η λύρα ντα μπράσιο από τον 15ο-16ο αι. μ.χ. Αναπτύχθηκε από το βιολί του μεσαίωνα, που παιζόταν στους ώμους. Η λύρα ντα μπράσιο ίσως είναι η βάση εξέλιξης του βιολιού.

Η λύρα ντα γκάμπα ήταν περισσότερο περίπλοκη. Αναπτύχθηκε στις αρχές του 16ου αι. Επέζησε στην Ιταλία και αργότερα στη Γαλλία ως τον 17ο αι. Η ιταλική λύρα ήταν μεγάλη και στηριζόταν στο έδαφος, ενώ η γαλλική ήταν μικρότερη και στηριζόταν στα γόνατα.

Η λιρόνε ήταν αντίστοιχη της λύρας ντα μπράσιο. Παιζόταν περισσότερο μεταξύ γονάτων παρά κάτω από το πηγούνι, λόγω το μεγέθους της.Υπήρχε στην Ιταλία από τα μέσα του 16ου αι-τέλη 17ου αι. Τόσο η λύρα ντα μπράσιο όσο και η λιρόνε εξαφανίστηκαν τον 17ο αι.




Στην Φινλανδία υπήρχε η γιουχικάνελ, μιά λύρα με δοξάρι. Η λύρα αυτή συγγένευε με την ουαλική κρούθ. Είχε μια τρύπα, απ' όπου κρατιόταν με το χέρι και ο οργανοπαίχτης την έπαιζε καθιστός.


Στην Ρωσία υπήρχε η λύρα γκίτσακ. Σήμερα υπάρχει στο Β. Αφγανιστάν και Τουρκμεκιστάν. Έχει δύο μεταλλικές χορδές στο ηχείο της και το τοξάρι είναι από τρίχες αλογοουράς.

Η μπεριμπάου ήταν έγχορδο βραζιλιάνικο όργανο μιας μεταλλικής χορδής. Κατάγεται από την Αφρική και χρησιμοποιείται σε θρησκευτικές τελετές και συνοδεύει πολεμικούς χορούς.

Η κιζχ ντιχί ήταν ένα είδος λύρας των Απάτσι της Αμερικής.


kalytheo

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

.

Instagram @pontiakilyra

Instagram @pontiakilyra