Οι νότες στην Ποντιακή Λύρα.

Ωραία και κατανοητά έχουν χαρακτηρισθεί τα θέματα "Μάθημα Ποντιακής Λύρας" από αρκετούς φίλους του ιστολογίου. Ειδικά τα τελευταία μαθήματα που έχουν γραμμένες και τις νότες είναι πολύ εύκολο και για τελείως αρχάριους να κάνουν τα πρώτα βήματα στο παίξιμο της λύρας.
Κάποιοι από αυτούς με ρώτησαν "που είναι τα πατήματα για τις νότες όμως επάνω στην λύρα;" .
Μετά από αναζήτηση στο διαδίκτυο βρήκα την παρακάτω εικόνα που δείχνει τις θέσεις για τις νότες και μετά μας εξηγεί για τα πατήματα. 



ΟΙ ΝΟΤΕΣ ΣΤΗ ΛΥΡΑ
By mmimis

Η Ποντιακή λύρα έχει τρεις χορδές.  Η ΖΙΛ χορδή (που παίζει ψηλές νότες), η ΜΕΣΑΙΑ χορδή, και η ΓΑΠΑΝ χορδή που παίζει τις χαμηλές νότες.    
Οι νότες στη μουσική είναι ΝΤΟ, ΝΤΟ#, ΡΕ, ΡΕ#, ΜΙ, ΦΑ, ΦΑ#, ΣΟΛ, ΣΟΛ#, ΛΑ, ΛΑ#, ΣΙ. Το σηματάκι # στη μουσική λέγεται δίεση.  Οι νότες στη λύρα έχουν να κάνουν με τον τρόπο παιξίματος (ή δρόμους). Στην ποντιακή μουσική υπάρχουν οι εξής δρόμοι:




ΖΙΛ ΧΟΡΔΗ

Όταν τα δάκτυλα πατάνε στη λεπτή χορδή (ζιλ - νότα λα) και η μεσαία μένει ελεύθερη τότε οι νότες της λεπτής χορδής είναι οι 
ΛΑ (ελεύθερη), ΣΙ (1ο δάκτυλο), ΝΤΟ (2ο δάκτυλο), ΡΕ (4ο δάκτυλο). 

Εάν θέλουμε να κατέβουμε και σε πιο ψηλές νότες τότε το δεύτερο δάκτυλο πατάει εκεί που ήταν το 4ο και το 4ο πλέον αντιστοιχεί στη νότα ΜΙ.
π.χ. Σο Μπέλες, Κρουσά, Αχ εφτάω γιατ'εσένα κ.α.
Υπάρχει μια παραλλαγή όπου αντί για το 2ο δάκτυλο, πατάει το 3ο δάκτυλο (Ντο#) αλλά σε ελάχιστα τραγούδια π.χ.όνειρα για τα Κολχίδας, τα χαμένα τα πατρίδας



ΖΙΛ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΑ ΧΟΡΔΗ

Όταν τα δάκτυλα πατάνε και στη λεπτή χορδή και στη μεσαία τότε:
1. οι νότες είναι ΛΑ ελεύθερη, ΛΑ# (1ο δάκτυλο), ΝΤΟ (2ο δάκτυλο), ΡΕ (4ο δάκτυλο). Για να κατεβούμε στις πιο ψηλές νότες ισχύουν τα ίδια όπως και προηγουμένως. (Το 4ο δάκτυλο πατάει μόνο στη λεπτή χορδή).
Το ότι το 1ο δάκτυλο αντιστοιχεί πλέον στη ΛΑ# και όχι στη ΣΙ είναι γιατί έτσι όπως το δάκτυλο πατάει και στις δύο χορδές έχει έρθει πιο πάνω (κατά ένα ημιτόνιο). π.χ. Βαϊον ξαν βαϊον. 2. Οι νότες είναι ΛΑ (ελεύθερη), ΛΑ# (1ο δάκτυλο), ΝΤΟ# (3ο δάκτυλο), ΡΕ (4ο δάκτυλο) π.χ. Ο Γιάννες ο Μονόγιαννες, Ευκλείδης κ.α. 
Το 3ο και 4ο δάκτυλο πατάνε μόνο στη λεπτή χορδή



ΜΕΣΑΙΑ ΧΟΡΔΗ (ΔΙΠΛΟΧΟΡΔΙΑ)

Τώρα για τη μεσαία χορδή συνήθως οι συνδυασμοί είναι οι εξής:
Όταν τα δάκτυλα πατάνε και στις δύο χορδές (ΜΙ και ΣΙ) τότε έχουμε
1. Μι (ελεύθερη), ΦΑ (1ο δάκτυλο), ΣΟΛ(2ο δάκτυλο) ΛΑ; (4ο δάκτυλο) (το 4ο δάκτυλο πατάει μόνο στη μεσαία χορδή) π.χ. Μονόγιαννες
2. Μι (ελεύθερη), ΦΑ (1ο δάκτυλο), ΣΟΛ#(3ο δάκτυλο) ΛΑ; (4ο δάκτυλο) (το 3ο και 4ο δάκτυλο πατάει μόνο στη μεσαία χορδή) π.χ. Άμον αφτέρωτος αητέντς το οποίο όμως σε κάποιο μέρος του αλλάζει δρόμο και ακολουθεί τον προηγούμενο, Ελενίτσα'μ Ελενίτσα'μ



ΜΕΣΑΙΑ ΧΟΡΔΗ (ΜΟΝΟΧΟΡΔΙΑ)

Όταν πατάνε τα δάκτυλα στη μεσαία χορδή μόνο, τότε έχουμε
Μι (ελεύθερη), ΦΑ# (1ο δάκτυλο), ΣΟΛ(2ο δάκτυλο) ΛΑ; (4ο δάκτυλο) π.χ. Εμέν λέγνε μεν Παπαδόπουλε



ΓΑΠΑΝ ΧΟΡΔΗ

Τέλος για την τελευταία χορδή (ΣΙ) ισχύουν τα εξής:
1. ΣΙ (Ελεύθερη) ΝΤΟ (1ο δάκτυλο) ΡΕ (2ο δάκτυλο), ΜΙ (4ο δάκτυλο) 
2. ΣΙ (Ελεύθερη) ΝΤΟ (1ο δάκτυλο) ΡΕ# (3ο δάκτυλο), ΜΙ (4ο δάκτυλο) 

Πηγή ανάρτησης: http://pontosworld.com/index.php/music/lyra-lessons/932-the-lyra-notes