Λύρα (αστερισμός).

Λύρα (Λατινικά: Lyra, συντομογραφία: Lyr) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα.

Η Λύρα είναι μικρός αστερισμός, αλλά ο κύριος αστέρας της, ο Βέγας, είναι ένας από τους λαμπρότερους του ουρανού. Ο Βέγας σχηματίζει μια κορυφή της ομάδας αστέρων του Θερινού Τριγώνου. Η Λύρα πήρε την ονομασία της από το έγχορδο μουσικό όργανο, πολύ γνωστό για τη χρήση του κατά την Κλασσική Αρχαιότητα.

Η λύρα του πόντου. (Βιβλίο) Οργανολογία, τεχνική, ρεπερτόριο. Μιχάλης Καλιοντζίδης

Η λύρα του πόντου.

Η μουσική παράδοση του Πόντου είναι ιδιαίτερη, ώστε και οι πιο αδαείς αναγνωρίζουν εκ του μακρόθεν την τυπολογία της. Και επειδή η παρουσία του ποντιακού στοιχείου στην νεοελληνική κοινωνία είναι έντονη, η εν λόγω παράδοση είναι σχεδόν οικεία σε όλους.

Ωστόσο η βαθύτερη ταυτότητά της παραμένει ουσιαστικά άγνωστη, προσπελάσιμη μόνο από τους μυημένους, που με επιμονή και αφοσίωση προσηλώνονται σε αυτήν με την θρησκευτική ευλάβεια που τους κρατάει δεμένους στο άρμα μιας μακράς και επώδυνης ιστορικής μνήμης. Ο τόπος της ποντιακής μουσικής λοιπόν αποτελεί χώρο προς ανακάλυψη, και προς την κατεύθυνση αυτή συντάχθηκε το παρόν βιβλίο.

Τα σπίτια στον Πόντο

Στις ατελείωτες οροσειρές του Πόντου και στη στενή παράκτια ζώνη του η παρουσία και η δράση του εργατικού αγρότη ή του ριψοκίνδυνου ναυτικού επισημαίνονται εκτός άλλων και από την αρχιτεκτονική και την οργάνωση της κατοικίας του.

Η εκπαίδευση στον Πόντο

Πριν από το διάταγμα ανεξιθρησκείας, το «Χάττι Χουμαγιούν» (1856), η παιδεία στον Πόντο παρέχεται μόνο από την Εκκλησία και ιδιαίτερα από τα Μοναστήρια Παναγίας Σουμελά, Γ.Περιστερεώτα, Αγ. Ιωάννη Βαζαλώνα, Παναγίας Γουμερά, Αγ. Γεωργίου Χουτουρά, Αγ. Γεωργίου Χαλιναρά, Αγ. Γεωργίου Χάρσερας κλπ. Η παρεχόμενη παιδεία, σ’ αυτό το διάστημα, περιοριζόταν στην ανάγνωση και στη γραφή.

Τα Θεοφάνεια στον Πόντο

Με μεγαλοπρέπεια γιορτάζονταν στον Πόντο τα Θεοφάνεια ή Φώτα με χαρακτηριστικά έθιμα, κάποια εκ των οπόιων τηρούνται μέχρι σήμερα.
"Σ' έμπαν είν' τα κάλαντα και σ' έξ' τα Φώτα", στην αρχή της χρονιά είναι τα κάλαντα και στις έξι τα Φώτα.

Μωμόγεροι (λαϊκό δρώμενο)

Οι Μωμόγεροι (γνωστό και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια είναι ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα. Παραλλαγή μπορεί να θεωρηθεί το έθιμο Ραγκουτσάρια που συναντάται στην περιοχή της Κοζάνης και της Καστοριάς.